Arjen´s roots liggen o.a. bij de Wegenwacht waar hij in het verleden als wagenparkbeheerder heeft gewerkt. Bij Alliander focust hij zich vooral op het elektrificeren van de bedrijfsbussen – naast de 1.500 personenauto’s die al voor driekwart zijn geëlektrificeerd.
Voor de beeldvorming: zo’n bedrijfsbus is in feite de gereedschapskist van een Alliander-monteur. Iedere monteur heeft z’n eigen bus en woont ook in de directe omgeving van waar hij of zij werkzaam is. Zelfs ook in de regio’s buiten de Randstad wordt er dagelijks niet meer gereden dan 150 tot 200 kilometer per bus, tenzij er een storing of spoedmelding is die niet gepland is.
We hebben een verdiepend gesprek met Arjen waarin we vooral ingaan op de wijze waarop de transitie naar elektrisch wordt vormgegeven.
Overgang van diesel naar elektrisch is omvangrijk
"Elektrificeren van bedrijfsbussen is een compleet andere business dan het elektrificeren van een wagenpark met gele kentekens. De bussen hebben namelijk een lagere actieradius dan een personenauto. De oude bestelbussen haalden maximaal 175 kilometer met volle belading en slecht weer, de huidige generatie haalt inmiddels 250 kilometer. Daarnaast zijn ze ook letterlijk ‘behangen’ met allerlei ADAS- veiligheidssystemen. En dat kun je niet even zo in de showroom uitleggen. Dát moet je in de praktijk voelen.
We hebben er daarom voor gekozen om dat samen met onze veiligheidspartner Verkeersveiligheidsgroep Nederland te doen. Waarbij we er als het ware een feestje van maken als onze monteurs zo’n elektrische bus krijgen. Liefst doen we dat op Lelystad waarbij we groepen monteurs daar in hun eigen bus kunnen oefenen. Omdat zo’n bus zwaarder is, een langere remweg heeft en zodat ze ervaren hoe die ADAS-veiligheidssystemen voor je kunnen werken. Op die manier raken de monteurs vertrouwd met hun nieuwe bussen. Want realiseer je dat veel van onze monteurs geen ervaring hebben in elektrisch rijden – vooral privé niet."
Effect elektrificering op verkeersgedrag
"Inmiddels hebben we de eerste 100 bussen geëlektrificeerd, voor komend jaar staan er een dikke 200 stuks op de agenda. We zien dat een bedrijfswagen met elektrische aandrijving een effect heeft op het gedrag in het verkeer. Want de beperktere actieradius (t.o.v. fossiele brandstof) maakt ook dat men (nog) bewuster acteert in het verkeer. Essentieel is wel om het goed uit te leggen. Hoe je een bus beter kunt laten uitrollen. Of hoe je een bus kunt ‘regeneren’ (het afremmen op de elektrische motor om zo weer energie te kunnen genereren). Defensief rijgedrag heeft een positief effect op zowel brandstofgebruik, onderhoud/banden én op incidenten. En dat alles nog los van de onnodige stress en mogelijke bekeuringen."
In cocreatie opgezet
"Belangrijk is dat we onze transitie, met de ambitie dat we nog dit decennium al onze dienstvoertuigen verduurzamen om zo fossielvrij te gaan rijden, niet insteken als een top-down exercitie. Oók omdat het om een serieuze investering gaat willen we het professioneel opzetten: in cocreatie met onze gebruikers. Dus mét de monteurs zelf. Gebaseerd op hun ervaringen. Want laten we wel zijn: zij moeten er dagelijks mee werken. Daarom dat we een ‘koplopersgroep’ hebben geformeerd – waarbij ze mede begeleid worden door de experts van de Verkeersveiligheidgroep. Die praktijkervaringen nemen we mee in zowel de keuze van het materieel als de wijze waarop we het binnen onze organisatie uitrollen."
Laadcapaciteit
"Voor ons als Alliander is het kunnen aanbieden van laadinfrastructuur wel een uitdaging. Realiseer je dat onze monteurs hun bedrijfsbus mee naar huis nemen en dat het aantal laadpalen daar beperkt is. Zeker in druk bewoonde gebieden. En de continuïteit van onze business vereist wel dat als onze monteurs ’s morgens in alle vroegte op pad gaan die accu wel gevuld moet zijn."
De mening van een collega:
Al 37 jaar werkt Teun met veel plezier als bouwkundige bij Alliander. In juli 2023 verruilde hij zijn vertrouwde dieselbus voor een elektrische bus. Hij maakt sindsdien namelijk deel uit van de koplopersgroep elektrisch rijden en is daarmee ambassadeur op het gebied van elektrisch rijden binnen Alliander. Voor Teun een logische keus: “Ik ben graag bezig met duurzaamheid.”
Duurzaamheid belangrijk
Toen Teun hoorde dat je je kon opgeven voor de koplopersgroep elektrisch rijden, had hij daar meteen wel oren naar. Want, zo zegt hij: “Ik ben een mannetje dat het zelf graag goed voor elkaar wil hebben als het gaat om duurzaamheid. Ik heb bijvoorbeeld thuis ook zonnepanelen.” Als koploper geeft hij niet alleen het goede voorbeeld aan collega’s op het gebied van elektrisch rijden, maar is hij ook onderdeel van een ‘testteam’ om te kijken waar verbeteringen mogelijk zijn.
Actieradius
Veel collega-monteurs staan niet te springen om hun dieselbus in te wisselen voor een elektrische, merkt Teun. Dat heeft vooral te maken met de actieradius van de elektrische bussen. Monteurs rijden vaak veel kilometers op een dag, wat dus betekent dat ze tussendoor hun elektrische bus moeten opladen. Dat vraagt om een andere planning. Voor zijn werk rijdt Teun dagelijks zo’n 200 kilometer. Dat kan prima met een bus die 100% is opgeladen. Wel heeft het weer flinke invloed op de actieradius. In de winterdag haalt Teun maar 150 kilometer voor hij weer moet laden. “En natuurlijk speelt ook de rechtervoet mee: als je wat netter rijdt, zul je zien dat je zo'n 20 tot 50 kilometer verder kunt rijden”, aldus de koploper.
Administratie tijdens laden
Ongeveer een keer per week moet Teun naar een urgente storing en maakt hij meer kilometers dan gemiddeld. Dat zijn ook de keren dat hij er niet aan ontkomt om onderweg te gaan laden. “Als ik zie dat ik nog zo’n 60 kilometer kan rijden en dat minder is dan ik nodig om mijn eindpunt te bereiken, ga ik laden. Dan pak ik ondertussen de laptop erbij en doe ik mijn administratie. Gewoon in de bus, want in een wegrestaurant gaan zitten is niet goed voor de lijn”, lacht hij. Na ongeveer 20 minuten kan Teun de weg weer op. Dan is de bus voldoende opgeladen en is hij klaar met zijn computerwerk.
Bepakking
Iets anders om rekening mee te houden bij het elektrisch rijden, is de bepakking van de bus. Veel monteurs zijn gewend om veel gereedschap mee te nemen onderweg en daar verder niet over na te denken. Dat moet wel als je een elektrische bus rijdt. Door het gewicht van de accu (400 kilo) hebben de voertuigen namelijk minder laadvermogen dan de dieselversie, dus moeten er spullen uit.
Teun moest zijn elektrische bus 400 kilo lichter bepakken, anders was zijn bus te zwaar. “Ik had eerst doosjes vol boutjes en moertjes. Nu heb ik dat in kleine bakjes waar van elk onderdeel zo’n 10 stuks zitten. Dat betekent dat ik soms wat vaker heen en weer moet rijden om spullen te halen. Daar probeer ik aan het begin of eind van de dag zoveel mogelijk rekening mee te houden qua planning. De eerste maanden was dat wel wennen, dus toen heb ik wel wat extra kilometers gereden omdat ik vaker moest terugrijden om spullen te halen.” Nu weegt de bus van Teun zo’n 3400 kilo, waar het 3500 kilo mag zijn. Het gebeurt wel eens dat hij daar overheen komt, bijvoorbeeld als hij een paar zakken cement mee moet nemen. Om die reden heeft z’n bus een trekhaak, zodat hij in een aanhanger eventueel nog meer spullen mee kan nemen.
Nooit meer anders
Het grootste voordeel van elektrisch rijden? Dat vindt Teun het feit dat hij bij verkeerslichten zo weg is, zegt hij lachend. “Bestuurders van auto’s die naast je staan, zie ik vaak denken: ‘Daar heb je weer zo’n bus’. Maar dan ben ik ze tóch voor als de lichten op groen gaan. Dat verwachten ze niet.” Daarnaast hebben Teuns buren geen last meer van het geluid van een startende bus als hij ’s ochtends vroeg thuis wegrijdt. Maar zonder gekheid: Teun vindt zijn elektrische bus gewoon perfect rijden. “Overzichtelijk, makkelijk en rustig. Ik wil nooit meer anders, echt niet.”